حق دفاع و دسترسی به وکیل در تمامی نظام‌های حقوقی، کم و بیش مورد شناسایی واقع و در اسناد بین المللی از جمله اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق حقوق مدنی – سیاسی به ویژه برای متهمین اشاره و تصریح شده است. در حقوق داخلی نیز این حق در اصل ۳۵ قانون اساسی کشورمان و در ردیف حقوق اساسی اشخاص احصاء شده است. دلالت عقل و حکم انصاف نیز این ضرورت را صحه می گذارد که انسان ها به خاطر فقر مالی از موقعیت برابر در دفاع و دسترسی به دانش دفاع محروم نمانده و در مواردی که استطاعت مالی ندارند، این حق برای آنان تامین شود و لذا یکی از رسالت‌های کانون وکلا در تمام جهان، تدارک همین حق به منظور تحقق هر چه بیشتر عدالت قضایی می باشد.
معرفی جایگاه اداره معاضدت قضایی:
با توجه به مقدمه و ضرورت تدارک حق دفاع، فلسفه و جایگاه نهاد معاضدت قضایی در کانون های وکلا به خوبی قابل درک است. طبق ماده ۴۲ قانون وکالت مصوبه ۲۵ بهمن ۱۳۱۵ کسانی که قدرت تادیه حق الوکاله ندارند، می‌توانند از کانون وکلا تقاضای معاضدت نمایند؛ مشروط بر اینکه دعوی آنان با اساس و راجع به شخص تقاضا کننده باشد. نظام نامه مذکور تحت عنوان آیین نامه قانون وکالت در سال ۱۳۱۶ تصویب شد و در خصوص تشکیلات معاضدت قضایی تعیین وضعیت نمود که دارای شعبه دبیرخانه، شعبه عرایض و شعبه قضایی است.
